Bezpieczeństwo na wagę złota

Bezpieczeństwo na wagę złota

Z roku na rok produkujemy ich coraz więcej. Z jednej strony zawierają w sobie substancje niebezpieczne, jak kadm, rtęć czy nikiel, z drugiej – są źródłem cennych surowców, które nie powinny trafiać na wysypisko. Między innymi dlatego tak ważny jest recykling elektrycznych śmieci. Jak wynika z szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych, każdego roku wytwarzamy średnio 50 milionów ton zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.[1] Według danych United Nations Environment Programme (UNEP) – przetwarzanych jest zaledwie 20 procent. 

Elektryczne śmieci w liczbach

Szybki rozwój technologiczny sprawił, że otaczamy się coraz większą liczbą elektrycznych sprzętów. Według badań CBOS z telefonów komórkowych korzysta aż 96% Polaków. Co ważne – wymieniamy je średnio co 2-3 lata. Niewiele dłużej, bo 5-6 lat używamy telewizorów i komputerów.[2] Tym samym każdy mieszkaniec Unii Europejskiej rocznie produkuje około 16 kilogramów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Tymczasem według prognoz Global E-Waste Monitor do 2030 roku ilość elektrycznych śmieci na świecie wzrośnie z 50 do 74,7 mln ton rocznie.[3]

Elektrośmieci, które mogą zostać poddane recyklingowi, zostały podzielone na 6 grup[4]. Klasyfikacja powstała w oparciu o wielkość, materiał, z którego zbudowany jest elektroodpad oraz możliwości poddania recyklingowi. Wyróżniamy:

> sprzęt działający na zasadzie wymiany temperatury, m.in.: chłodziarki, zamrażarki, sprzęt klimatyzacyjny

> ekrany, monitory i sprzęt zawierający ekrany o powierzchni większej niż 100 cm2, np.: laptopy, notebooki, odbiorniki telewizyjne

> lampy, w tym kompaktowe lampy fluorescencyjne, wysokoprężne lampy wyładowcze, niskoprężne lampy sodowe

> sprzęt wielkogabarytowy, którego wymiary przekraczają 50 cm, w szczególności: urządzenia gospodarstwa domowego

> sprzęt małogabarytowy, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm

> małogabarytowy sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm, np.: telefony komórkowe, komputery osobiste, routery, GPS-y

Kopalnia …

a w niej złoto, srebro, miedź czy pallad. Między innymi te surowce znajdziemy w zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. W momencie, gdy elektryczne śmieci trafią do profesjonalnego zakładu przetwarzania, możliwe staje się odzyskanie ponad 99% cennych składników. Jeśli jednak stary telefon czy komputer trafią na wysypisko śmieci lub do lasu – mogą skazić środowisko. Jedna bateria guzikowa jest w stanie zanieczyścić metr sześcienny gleby i 400 litrów wody.

Szacuje się, że do wyprodukowania telefonu komórkowego potrzeba około 50 miligramów złota. Z jednej tony smartfonów z kolei można odzyskać nawet 350 gramów złota, czyli nawet 300 razy więcej niż z tony rudy tego surowca. Milion „komórek” poddanych recyklingowi to aż 34 kilogramy złota.[5] Z jednej lodówki pozyskamy aż 20 kilogramów stali, a z jednego komputera 7 kilogramów szkła. Według szacunków z tony smartfonów można otrzymać

Właśnie dlatego selektywna zbiórka elektrycznych śmieci to z jednej strony mniej zanieczyszczone środowisko naturalne, z drugiej – oszczędność surowców naturalnych. Odzyskane w procesie recyklingu surowce mogą zostać ponownie wykorzystane m.in. do tworzenia biżuterii, plomb dentystycznych, instrumentów muzycznych czy czajników.

Miejskie górnictwo

Urban mining, to w dzisiejszych czasach termin coraz popularniejszy. Oznacza odzyskiwanie surowców z odpadów elektrycznych i elektronicznych z miast. W momencie, gdy złoża naturalne zaczynają się wyczerpywać, a surowce stają się coraz droższe, odzyskiwanie cennych składników ze starych urządzeń i sprzętów ma coraz większy sens. Będzie to jednak możliwe tylko w przypadku, gdy elektryczne śmieci trafią do profesjonalnych zakładów przetwarzania. W przeciwnym razie stanowią zagrożenie dla naszego zdrowia i życia, a także dla środowiska naturalnego.

Pamiętaj, by oddawać elektroodpady do miejsc przeznaczonych to jest: PSZOKu, punktów zbiórki, czerwonych pojemników na elektryczne śmieci.

Tekst powstał w ramach publicznych kampanii edukacyjnych prowadzonych przez Fundację Odzyskaj Środowisko oraz organizację odzysku Biosystem.

Źródła:

>> https://dzienniknaukowy.pl/planeta/elektroodpady-dlaczego-recykling-elektrosmieci-jest-tak-wazny#google_vignette_

>> https://www.lepszapolska.pl/artykul/elektrosmieci-cenne-czy-niebezpieczne-odpady1/

>> https://dzienniknaukowy.pl/planeta/elektroodpady-dlaczego-recykling-elektrosmieci-jest-tak-wazny

>> https://elektrosmieci.pl/co-to-sa-elektrosmieci/grupy-elektrosmieci/

>> https://szkolnecentrumrecyklingu.pl